Berlin - "xứ sở Bảo tàng" của nước Đức

Với lịch sử lâu đời và văn hóa đa dạng, thủ đô Berlin là nhà cho hơn 170 bảo tàng thuộc nhiều chủ đề khác nhau. Tuy nhiên khi đến với thành phố này, việc nghiên cứu và lựa chọn những bảo tàng phù hợp nhất với sở thích sẽ giúp trải nghiệm du lịch của du khách hoàn hảo hơn rất nhiều. Trong giới hạn của bài viết, chúng tôi xin giới thiệu 14 Bảo tàng nổi tiếng và hấp dẫn nhất của Berlin để du khách lựa chọn tham quan.

1. Bảo tàng Topography of Terror

Ngày nay, nước Đức là một quốc gia vô cùng phát triển về cả kinh tế lẫn văn hóa xã hội nhưng như chúng ta đã biết đất nước này cũng đã phải trải qua nhữngthời kì vô cùng khó khăn, đặc biệt là sau thế chiến thứ 2. Một quá khứ với biết bao sự kiện, thất bại có, khó khăn cũng có và Bảo tàng Topography of Terror chính là một minh chứng rõ ràng cho quá khứ thăng trầm của nước Đức.

Bảo tàng Topography of Terror hiện đang lưu giữ và trưng bày những dấu tích lịch sử và sự phát triển của Đức Quốc xã. Bảo tàng bao gồm giai đoạn từ sự trỗi dậy của đảng Quốc xã năm 1933, đến cuối Thế chiến II và sự phân chia của Berlin. Các khu triển lãm kết hợp những câu chuyện cá nhân với lời tuyên truyền của Đức Quốc xã và mô tả về tội ác của họ.

Bảo tàng cũng giữ phần dài nhất còn lại của Bức tường Berlin và mô tả cuộc sống ở thành phố trong thời gian đó. Có thể nói bảo tàng này không phải là một điểm đến dễ chịu, bởi nó phơi bày những phần đen tối nhất trong lịch sử Berlin. Tuy nhiên, nơi đây cũng là một điểm đến đặc biệt để khẳng định sự đấu tranh và giành chiến thắng của nước Đức, cũng như để nhắc nhở về một quá khứ không thể lãng quên.

2. Bảo tàng Đồng Minh

Bảo tàng Đồng Minh (Alliierten Museum) ở Berlin kể về câu chuyện những năm cuối của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2. Hiện vật trưng bày bao gồm các chòi canh Checkpoint Charlie, RAF Hastings và SIS/CIA. Bảo tàng cũng là nơi lưu giữ tài liệu lịch sử chính trị, các cam kết quân sự và vai trò của các nước đồng minh phương Tây (Mỹ, Pháp và Anh) tại Đức giữa năm 1945 và 1994 và đóng góp của họ cho tự do ở Berlin.

3. Bảo tàng Do Thái

Bảo tàng Do Thái (Jewish Museum) kể về 2.000 năm cuộc sống của người Do Thái ở Đức. Nó tập trung vào mối quan hệ phức tạp giữa người Do Thái và người Đức trong nhiều thế kỷ. Các cuộc triển lãm mở rộng mô tả những cuộc thảm sát người Do Thái (pogroms), sự phân biệt đối xử và trục xuất trong lịch sử. Trong đó, bao gồm sự tham gia của người Do Thái vào cộng đồng và phong trào Khai sáng của người Đức gốc Do Thái.

Bảo tàng được thiết kế theo phong cách gập ghềnh mô tả rõ nét sự bất hòa và mất phương hướng một thời của người Do Thái trong lịch sử. Với 3 đường hầm dưới lòng đất, khách tham quan có thể ghé qua các khu triển lãm khác nhau. Tại đây có một khu dành riêng để tưởng nhớ tất cả các nạn nhân của chiến tranh và bạo lực.

4. Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Berlin

Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Berlin là bảo tàng tự nhiên lớn nhất của nước Đức. Nó bắt nguồn từ 3 bảo tàng được thành lập ở Đại học Berlin năm 1810 dưới phố cây bồ đề: Bảo tàng giải phẫu động vật, Bảo tàng khoáng vật học và Bảo tàng động vật học. Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Berlin có hơn 30.000.000 vật phẩm. Một trong những bộ sưu tập nổi tiếng nhất là bộ xương cao nhất thế giới của Brachiosaurus.

Ngoài ra, Bảo tàng có các hóa thạch khảo cổ được tìm thấy ở Đức: Mẫu vật của khảo cổ học Berlin; và một trong những bộ sưu tập sinh vật thủy sinh hiện đại nhất thế giới, chứa hơn một triệu mẫu vật thủy sinh được lưu trữ trong hơn 276.000 chai mẫu thủy tinh; và khoảng 130.000 mẫu vật chim, bao gồm khoảng 90% các loài chim trên thế giới.

Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Berlin rất đẹp, đặc biệt là có một phòng chứa đầy đủ các mẫu vật được tiêm bằng thuốc và các mẫu vật ở dưới tầng hầm, chúng được phân loại rất chi tiết, và được giải thích bằng tiếng Anh.

5. Bảo tàng Stasi

Cách trung tâm Berlin khoảng 20 phút đi tàu điện về phía Đông Berlin, tổng hành dinh cũ của Bộ An ninh nhà nước Đông Đức, hiện nay một phần được sử dụng với danh nghĩa là Bảo tàng Stasi. Tòa nhà xây dựng năm 1960 - 1961, được sử dụng làm văn phòng chính của cựu bộ trưởng an ninh Đông Đức - Erich Mielke, giữ chức vụ từ năm 1957 đến năm 1989. Nội thất và không gian các văn phòng làm việc của Erich Mielke trong tòa nhà là điểm nhấn đặc biệt, vì mọi thứ còn được giữ nguyên vẹn.

Trong nhiều năm dài, Stasi cũng tích lũy được một thư khố có chiều dài đến 180km. Toàn bộ thư khố của Stasi chứa đựng một lượng khổng lồ thông tin được đánh máy và lưu trữ cẩn thận. Hơn 20 năm sau khi Bức tường Berlin sụp đổ, nước Đức vẫn chưa hoàn toàn giải mã hết được những bí mật của Stasi.

Những hiện vật trưng bày trong Bảo tàng nằm trong số hàng trăm di vật của mật vụ Stasi, từ những chiếc camera gián điệp nhỏ xíu, những thiết bị đặc biệt để mở thư và các tai nghe cài bí mật cho đến sọt rác, cây bút, thậm chí cả chiếc camera được thiết kế giống hệt như chiếc nút áo.

6. Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại

Đặt trong một nhà ga xe lửa cũ từ năm 1874, Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại (Hamburger Bahnhof) là nơi triển lãm dành riêng cho nghệ thuật đương đại từ nửa cuối thế kỷ 20 trở đi. Tranh vẽ, tác phẩm điêu khắc, đồ họa, nhiếp ảnh, video và nghệ thuật sắp đặt của nghệ sĩ quốc tế như: Andy Warhol, Cy Twombly, Robert Rauschenberg, Roy Lichtenstein, Joseph Beuys, Jeff Koons và Pipilotti Rist đang được trưng bày tại đây.

7. Bảo tàng Bauhaus

Có thể nói các bảo tàng kiến trúc luôn luôn nằm trong danh sách những bảo tàng hàng đầu. Bảo tàng Bauhaus ở Berlin là một ví dụ điển hình. Tuy nhiên, phong trào Bauhaus có một câu chuyện độc đáo, vượt xa các thiết kế kiến trúc ngày nay trên toàn thế giới. Các tài liệu lưu trữ ghi lại sự phát triển của phong trào này do Walter Gropius lãnh đạo trong suốt những năm 1920 và 1930, bao gồm việc trục xuất một số kiến trúc sư Do Thái bởi Đức quốc xã, và ảnh hưởng của họ đối với thiết kế hiện đại ở mọi quốc gia mà họ ẩn náu.

Bảo tàng Bauhaus đã trở thành một triết lý nghệ thuật "tổng thể", từ kiểu dáng công nghiệp đến kiểu chữ. Hiện tại, bộ sưu tập của Bảo tàng lớn hơn nhiều so với không gian triển lãm và chỉ có 35% bộ sưu tập được trưng bày.

8. Bảo tàng Công nghệ Đức

Bảo tàng Công nghệ Đức (Deutsches Technikmuseum) được thành lập vào năm 1982, nơi đây có một bộ sưu tập lớn các hiện vật kỹ thuật lịch sử và là nơi hoàn hảo cho trẻ em. Nội dung chính của bảo tàng là vận tải đường sắt nhưng cũng trưng bày các loại công nghệ khác. Triển lãm hàng hải và hàng không đều rất ngoạn mục. Trong số các di tích có một khu dành để trưng bày máy bay, nơi đặt chiếc Messerschmitt Bf-110 và Junkers Ju-87 "Stuka" duy nhất còn xót lại, một khẩu pháo Flak (súng phòng không) và một quả bom bay V-1.

9. Bảo tàng Bode

Bảo tàng Bode là tòa nhà đầy ấn tượng mang phong cách Tân Baroque tại Đảo bảo tàng (Museumsinsel - tên của nửa phía Bắc của Spreeinsel, một đảo nằm trong sông Spree ở trung tâm thành phố Berlin).

Bảo tàng ban đầu có tên là "Kaiser Friedrich", bắt nguồn từ ý tưởng trong quyển sổ ghi nhớ của Công nương Victoria của nước Phổ. Chính Wilhelm von Bode là người đã biến ý tưởng đó thành hiện thực. Vào năm 1897, việc xây dựng Bảo tàng được bắt đầu tại khu vực phía Đông Đảo Bảo tàng. Bảo tàng được xây theo lối kiến trúc Phục Hưng, thiết kế bởi kiến trúc sư Eberhard von Ihne. Khi xây xong, bảo tàng được đặt tên theo người chồng quá cố của Nữ hoàng Victoria - hoàng đế Kaiser Friedrich, mất năm 1888. Khi Bảo tàng mở cửa vào năm 1904, các bức tranh và tượng, được coi là "nghệ thuật cao cấp" thời đó, lần đầu tiên được trưng bày theo cách đặt ở vị trí cách đều nhau. Đây là cách bố trí, sắp xếp hiện vật khác hoàn toàn những bảo tàng truyền thống.

Bảo tàng từng bị hư hại nặng nề trong chiến tranh thế giới thứ 2 và đã trải qua vài lần tu sửa từ năm 1948 đến năm 1986. Vào năm 1956, Bảo tàng được đổi tên thành "Bảo tàng Bode" - đặt tên theo vị giám đốc đầu tiên. Nước Đức thống nhất đã đem lại cho bảo tàng thêm những hiện vật dưới sự bảo trợ của Bảo tàng Quốc gia tại Berlin. Sau cuộc trùng tu mở rộng, tòa nhà bảo tàng được mở cửa trở lại vào mùa xuân năm 2006. Nhân dịp này, giám đốc bảo tàng Anh quốc Neil MacGregor đã nói trên Thời báo Tài chính rằng: “đây là nơi trưng bày bộ sưu tập tượng phong phú nhất tại Châu Âu. Không ngoa khi nói rằng với bảo tàng Bode mới, Châu Âu sẽ lần đầu tiên có thể đọc được lịch sử, cả về mặt thẩm mỹ - tôn giáo lẫn tri thức - chính trị, theo hình thức 3 chiều. Trái ngược với phong cách ban đầu, giờ đây Bảo tàng trưng bày những bộ sưu tập tượng và là nơi có bảo tàng Nghệ thuật Byzantine. Bộ sưu tập càng được làm phong phú hơn với 150 tác phẩm của Viện bảo tàng Nghệ thuật - nằm ở Quảng trường Kultur, gần Quảng trường Potsdamer, mở cửa từ năm 1998. Bộ sưu tập tiền xu và tiền kim loại cũng có tại Bảo tàng Bode, thể hiện trình tự xuất hiện của tiền kim loại trong lịch sử loài người.

10. Bảo tàng DDR

Bảo tàng DDR là bảo tàng về thời Cộng hòa dân chủ Đức lớn nhất, đa dạng hiện vật nhất và có tính tương tác cao nhất tại Berlin. DDR là chữ viết tắt của "Deutsche Demokratische Republik", tên gọi của Đông Đức trước đây, tức Cộng hòa Dân chủ Đức. Bảo tàng có diện tích 10.000m2, nằm ở bên bờ sông Spree, đối diện Nhà thờ Berlin.

Bảo tàng DDR được thực hiện bởi nhà dân tộc học Peter Kenzelmann sống tại thành phố Freiburg. Khi tới thăm Berlin, ông muốn tìm bảo tàng về thời Cộng hòa dân chủ Đức nhưng không hề có. Vậy nên, ông quyết định mở bảo tàng DDR vào ngày 15/7/2006. Bảo tàng kỷ niệm 1 năm thành lập vào ngày 14/7/2006 và thông báo đã đón được 180.000 lượt khách ngay trong năm đầu tiên. Bảo tàng DDR nhận giải Bảo tàng Châu Âu của năm vào năm 2008 và 2012. Vào ngày 10/10/2010, khu vực thứ 2 của bảo tàng được mở cửa, trưng bày chủ đề, hiện vật mới và khu tương tác. Khu trưng bày thứ 3 của Bảo tàng mở cửa vào tháng 8/2016, bao gồm công trình tái tạo lại tòa tháp WBS-70. Tại đây, du khách có thể trải nghiệm các thiết bị tương tác.

Bảo tàng được chia thành 35 khu vực đề tài: truyền thông, văn học, âm nhạc, văn hóa, gia đình, quyền cá nhân, sức khỏe, bình đẳng, chế độ ăn uống, tuổi thơ, tuổi trẻ, hợp tác, thời trang, biên giới, Berlin, giáo dục, công việc, tiêu dùng, xây dựng, sự sống, thời gian rảnh, kì nghỉ, môi trường, tiệc tùng, bộ an ninh quốc gia, kinh tế, địa vị, tư tưởng, quân đội, liên bang anh em, bức tường, sự đối lập, hệ thống phạt và quyền. Các đề tài này tuân theo 3 chủ đề chính: Cuộc sống nơi công cộng, Địa vị và tư tưởng, Cuộc sống trong tòa tháp. Mỗi chủ đề lại phản ánh được mặt tích cực hoặc tiêu cực của Cộng hòa dân chủ Đức.

11. Bảo tàng Altes

Bảo tàng Altes được xây dựng giữa năm 1823 và 1830, được thiết kế bởi Karl Friedrich Schinkel, là một trong những công trình quan trọng nhất trong kiến trúc Tân cổ điển. Kiến trúc trang nghiêm của bảo tàng là nơi trưng bày gốm Etruscan cổ xưa, cũng như những bức tượng Hy Lạp - La Mã, các công cụ bằng đồng, đồ trang sức, đồ gỗ và đá.

12. Bảo tàng Neues

Neues Museum được xây dựng lần đầu vào năm 1843 và hoàn thành năm 1855, theo bản thiết kế của kiến trúc sư Friedrich August Stüler. Vào đầu Thế chiến thứ hai, năm 1939, Neues Museum phải đóng cửa do hư hại trong những cuộc oanh tạc của Không quân Anh. Tháng 10/2009, Bảo tàng được mở cửa trở lại sau khi đã được kiến trúc sư người Anh David Chipperfield trùng tu. Neues Museum hiện nay lưu giữ và trưng bày rất nhiều tác phẩm, công trình và tượng đài từ thời cổ đại, chủ yếu là từ Ai Cập cổ đại, ngoài ra còn có trưng bày một số hiện vật của thời kỳ đồ đá, đồ đồng. "Ngôi sao" nổi tiếng của Bảo tàng chính là bức tượng bán thân của Nefertiti. 

13. Bảo tàng Dinge

Từ chiếc bình thuần khiết đến quả cầu tuyết lộng lẫy - Bảo tàng Dinge (Museum der Dinge) đề cập đến những đồ vật trong cuộc sống hàng ngày. Nó tập trung vào Werkbund của Đức (DWB), một xã hội coi trọng những thứ mang tính thẩm mỹ, đơn giản và hữu ích. Bảo tàng cho du khách thấy một mặt cắt ngang của thế giới đồ vật hàng ngày trong tủ trưng bày bằng gỗ.

Năm 1907, các nghệ sĩ và doanh nhân thành lập Deutscher Werkbund. Họ muốn những đồ vật trung thực, tiện dụng, đơn giản và bền vững. Werkbund thiết kế đồ vật nhưng luôn tập trung vào tương lai. Đó là lý do tại sao DWB thành lập Museum der Dinge vào năm 1971. Tại đây, nhóm ghi lại và phản ánh về lịch sử văn hóa sản phẩm. Nó tích lũy một bộ sưu tập lớn, từ các mặt hàng thẩm mỹ đến đồ lưu niệm, các sản phẩm thiết kế cao cấp cho đến các sản phẩm hàng loạt của NoName. Khi du khách đi qua kho lưu trữ, nằm trong một tòa nhà xưởng, các tủ trưng bày bằng gỗ được xếp chồng lên nhau với những lon Nivea màu xanh đặc trưng. Ở một nơi khác, một đám đông các nhân vật đồ chơi - Smurfs, Garfield hoặc Donald Duck. Ranh giới giữa nhà để xe và giá trị thương mại nhanh chóng bị xóa nhòa. Một trường hợp khác lại bị chi phối bởi thiết kế đơn giản: bình thủy tinh cong và bình tưới nước chức năng. Bảo tàng đã sắp xếp bộ sưu tập một cách có chủ ý. Tại phòng trung tâm, tủ trưng bày được sắp xếp theo chủ đề. Ở đây du khách sẽ tìm thấy các tác phẩm của Werkbund của Đức, vừa tương phản vừa phù hợp với các đồ vật ngày nay. 

14. Bảo tàng Pergamon

Bảo tàng Pergamon là bảo tàng cuối cùng được hình thành và nằm ở trung tâm của Đảo Bảo tàng. Bảo tàng Pergamon được xây dựng vào giữa những năm 1909-1930 nổi tiếng trong việc phục dựng lại những công trình kiến trúc cổ đại ở Babylon, Uruk, Assur, Miletus, Priene và Ai Cập. Nổi tiếng nhất trong số đó là bệ thờ thần Zeus ở Pergamon (thuộc Thổ Nhĩ Kì ngày nay) của nền văn minh Hy Lạp cổ được xây dựng vào nửa đầu thế kỷ thứ hai trước Công nguyên.

Không gian rộng lớn của Bảo tàng trưng bày bộ sưu tập những cổ vật của Berlin bao gồm: cánh cổng được chạm trổ tỉ mỉ của Miletus Market (thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên), một phần đền thờ nữ thần Innana ở Uruk, đường Rước kiệu của Babylon (năm 580 trước công nguyên) dẫn đến cổng Ishtar, bức phù điêu của vua Ashurnasirpal II, Nimrud (thế kỷ thứ 9 trước Công nguyên) và vách của điện Caliph ở Mshatta dưới thời Umayyad (thế kỷ thứ 8 sau Công nguyên). Ngoài ra, Bảo tàng còn trưng bày rất nhiều cổ vật đến từ các nền văn minh lâu đời và một số tác phẩm nghệ thuật của đạo Hồi.

Nếu du khách là người yêu thích nghệ thuật và muốn tìm hiểu lịch sử thì những Bảo tàng ở Berlin sẽ là nơi dừng chân lý tưởng dành cho du khách. Bên cạnh đó thủ đô của nước Đức còn sở hữu nhiều công trình kiến trúc ấn tượng cũng như các công viên cây xanh vô cùng hấp dẫn. Đến nơi đây trong chuyến du lịch Đức, du khách sẽ có được những trải nghiệm và khám phá vô cùng thú vị.